W Polsce z roku na rok coraz większy odsetek społeczeństwa zmaga się z długami, które często są konsekwencją splotu niekorzystnych zdarzeń prowadzących do zadłużenia, a w rezultacie do powstania spirali długu. Na skutek tego dochodzi do niewypłacalności dłużnika, a więc stanu, w którym majątek dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie wszystkich jego zobowiązań wobec wierzycieli. W takiej sytuacji właściwe jest wszczęcie postępowania, które doprowadzi do ogłoszenia upadłości konsumenckiej i pozwoli na oddłużenie dłużnika. Co zyskuje dzięki temu dłużnik? Przede wszystkim spokojne życie bez wezwań do zapłaty, telefonów z firm windykacyjnych oraz kolejnych pism z kancelarii komorniczych.
W stosunku do kogo można zastosować przepisy o upadłości konsumenckiej?
Postępowanie upadłościowe może zostać przeprowadzone wobec:
osób fizycznych, które nigdy nie były przedsiębiorcami ani wspólnikami w spółkach prawa handlowego,
osób fizycznych, które najpóźniej dzień przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej zostały wykreślone z właściwego rejestru (ewidencji działalności gospodarczej lub KRS-u w odniesieniu do wspólników);
osób fizycznych, które nie były wpisane do właściwego rejestru przedsiębiorców, ale faktycznie wykonywały działalność gospodarczą – w okresie roku od zaprzestania jej prowadzenia;
osób fizycznych, prowadzących gospodarstwo rolne, a nieprowadzących jednocześnie innej działalności gospodarczej lub zawodowej.
Pierwszy krok do ogłoszenia upadłości – wniosek
Ogłoszenie upadłości następuje na podstawie wniosku złożonego do właściwego sądu upadłościowego. Prawidłowo przygotowany wniosek zawiera takie elementy, jak:
podstawowe dane osobowe dłużnika,
NIP dłużnika, jeżeli dłużnik miał taki numer w ciągu ostatnich 10 lat przed dniem złożenia wniosku;
wskazanie miejsc, w których znajduje się majątek dłużnika;
wskazanie okoliczności uzasadniających wniosek i ich uprawdopodobnienie;
aktualny i zupełny wykaz majątku z szacunkową wyceną jego składników;
spis wierzycieli z podaniem ich adresów i wysokości wierzytelności każdego z nich oraz terminy zapłaty;
spis wierzytelności spornych z zaznaczeniem zakresu, w jakim dłużnik kwestionuje istnienie wierzytelności;
listę zabezpieczeń ustanowionych na majątku dłużnika wraz z datami ich ustanowienia, w szczególności hipotek, zastawów i zastawów rejestrowych;
informację o osiągniętych przychodach oraz kosztach poniesionych na swoje utrzymanie, a także osobach pozostających na utrzymaniu dłużnika w ostatnich 6 miesiącach przed dniem złożenia wniosku;
informacje o czynnościach prawnych dokonanych przez dłużnika w ostatnich 12 miesiącach przed dniem złożenia wniosku, których przedmiotem były nieruchomości, akcje lub udziały w spółkach;
informacje o czynnościach prawnych dokonanych przez dłużnika w ostatnich 12 miesiącach przed dniem złożenia wniosku, których przedmiotem były ruchomości, wierzytelności lub inne prawa, których wartość przekracza 10 000 zł;
oświadczenie o prawdziwości danych we wniosku.
Jakie są przesłanki ogłoszenia upadłości dłużnika?
Od 2021 roku do ogłoszenia upadłości wystarczające jest samo stwierdzenie, że dłużnik jest niewypłacalny, ponieważ właśnie to najczęściej oznacza, że potrzebuje pomocy i powrotu do normalnego życia. Sąd nie bada zawinienia dłużnika w doprowadzeniu do niewypłacalności lub pogłębieniu jej. Jednak okoliczności powyższe są brane pod uwagę w momencie ustalania planu spłaty na wniosek upadłego dłużnika.
Kiedy wniosek o ogłoszenie upadłości może zostać oddalony?
Wniosek o ogłoszenie upadłości może zostać oddalony tylko w przypadku wystąpienia negatywnych przesłanej upadłościowych, a więc:
powstania sytuacji, w której upadły doprowadzi celowo do swojej wypłacalności lub zwiększenia jej stopnia, szczególnie poprzez trwonienie części składowych majątku czy też celowe nieregulowanie wymagalnych zobowiązań;
jeżeli w ciągu ostatnich 10 lat przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości w stosunku do upadłego było już prowadzono postępowanie upadłościowe, w którym umorzono całość lub część zobowiązań.
W jaki sposób można oddłużyć konsumenta?
Współcześnie można wyróżnić następujące sposoby oddłużenia:
warunkowe umorzenie zobowiązań bez ustalenia planu spłaty wierzycieli – ten sposób oddłużenia jest nowością w polskim prawie upadłościowym i odnosi się do sytuacji, w której niezdolność do dokonywania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli jest konsekwencją osobistej sytuacji upadłego, jednocześnie nie mającą charakteru trwałego. W przypadku takiego rozwiązania sąd wydaje postanowienie, na podstawie którego umarza zobowiązania upadłego bez planu spłaty wierzycieli, jednak pod warunkiem, że w terminie 5 lat od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu upadły ani żaden z jego wierzycieli nie złoży wniosku o ustalenie planu spłaty wierzycieli, na skutek którego sąd, uzna, że ustała niezdolność upadłego do dokonywania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty, a w konsekwencji uchyli postanowienie o warunkowym umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli i ustali plan spłaty wierzycieli. W takiej sytuacji sąd nie działa z urzędu, ale na wniosek,
umorzenie zobowiązań bez ustalenia planu spłaty – sąd wyda postanowienie o umorzeniu zobowiązań bez ustalenia planu spłaty wierzycieli, jeżeli osobista sytuacja upadłego wskazuje w sposób oczywisty, że nie byłby on zdolny do dokonania żadnych spłat w ramach planu spłaty wierzycieli, np. nie ma zdolności do pracy, jest nieuleczalnie chory,
ustalenie planu spłaty – sąd wyznacza plan spłaty na okres nie krótszy niż 36 miesięcy i nie dłuższy niż 84 miesiące. Ta forma oddłużenia może mieć również zastosowanie w stosunku do dłużników, którzy celowo dopuścili się zwiększenia zadłużenia. Sąd ustalając plan spłaty bierze pod uwagę możliwości zarobkowe upadłego oraz konieczność utrzymania upadłego i osób pozostających na jego utrzymaniu, a także wysokość niezaspokojonych wierzytelności oraz realność ich zaspokojenia w przyszłości.
Zastanawiasz się czy w Twojej sytuacji zachodzą przesłanki do ogłoszenia upadłości? Zapraszamy do kontaktu mailowego: kontakt@radcaprawnygdansk.com.pl lub za pomocą formularza kontaktowego