Zakładanie działalności gospodarczej to moment, w którym przedsiębiorca konfrontuje wizję biznesową z rzeczywistością prawną. Z punktu widzenia kancelarii prawnej – to również moment, w którym odpowiednie decyzje (lub ich brak) mają potencjał zadecydować o przyszłym bezpieczeństwie całego przedsięwzięcia.
Poniżej przedstawiamy zestawienie najczęstszych błędów popełnianych przez przedsiębiorców na starcie – opatrzone komentarzem prawnym i rekomendacjami, które pozwolą uniknąć kosztownych pomyłek.
1. Nieprzemyślany wybór formy prawnej działalności
Wielu przedsiębiorców automatycznie wybiera jednoosobową działalność gospodarczą (JDG), pomijając analizę, czy bardziej korzystna nie byłaby forma spółki z o.o. lub spółki komandytowej.
Ryzyko: JDG oznacza pełną odpowiedzialność całym majątkiem prywatnym. W przypadku zobowiązań – komornik nie pyta, czy komputer był „na firmę”.
Rekomendacja: Konsultacja z prawnikiem pozwala dobrać formę prawną do rodzaju działalności, skali ryzyka i modelu biznesowego.
2. Brak regulaminów, polityk i umów – czyli działalność „na gębę”
Start-upowy entuzjazm często prowadzi do pomijania dokumentów regulujących relacje z klientami, współpracownikami i kontrahentami.
Ryzyko: Brak umów oznacza brak podstawy do egzekwowania zapłaty, ochrony interesów czy dochodzenia odszkodowań. W e-commerce – brak regulaminu i RODO to zaproszenie do kary z UOKiK lub PUODO.
Rekomendacja: Już na etapie startu warto mieć:
- umowę o świadczenie usług / sprzedaży B2B lub B2C,
- regulamin sklepu internetowego (jeśli dotyczy),
- politykę prywatności i klauzule informacyjne RODO,
- NDA i umowy współpracy z partnerami/zleceniobiorcami.
3. Nieuregulowana sytuacja wspólników lub inwestorów
Wspólna działalność bez umowy wspólników (tzw. shareholder agreement) to proszenie się o konflikt – zwłaszcza gdy chodzi o podział zysków, obowiązków lub wkładów.
Ryzyko: Konflikt udziałowców bez regulacji umownej może sparaliżować działalność spółki lub doprowadzić do jej likwidacji.
Rekomendacja: Każda spółka – nawet „koleżeńska” – powinna mieć:
- umowę spółki dopasowaną do realiów współpracy,
- aneks regulujący relacje wspólników (udziały, wyjścia, zakazy konkurencji, obowiązki),
- klauzule drag-along / tag-along (jeśli wchodzi inwestor).
4. Nieprzemyślana rejestracja znaków towarowych i domen
Pomysł na nazwę firmy bywa olśniewający – dopóki nie okazuje się, że podobny znak jest już zarejestrowany, a domena .pl należy do konkurencji.
Ryzyko: Spory o znak towarowy, wezwania do zaprzestania naruszeń, konieczność rebrandingu, a w skrajnym przypadku – pozew o odszkodowanie.
Rekomendacja:
- Przed rejestracją firmy – sprawdź bazę znaków EUIPO, WIPO i UPRP.
- Zabezpiecz nazwę poprzez rejestrację znaku towarowego.
- Kup domeny (również z rozszerzeniami .pl, .com, .eu).
5. Ignorowanie obowiązków wobec urzędów – ZUS, VAT, CEIDG, KRS
Rozpoczęcie działalności to nie tylko wpis w CEIDG czy KRS, ale również szereg obowiązków zgłoszeniowych: zgłoszenie do VAT, wybór formy opodatkowania, zgłoszenie do ZUS (jako płatnik i ubezpieczony).
Ryzyko: Sankcje skarbowe, kary z ZUS, niemożność skorzystania z ulg (np. Mały ZUS Plus).
Rekomendacja:
- Skonsultuj wybór formy opodatkowania (ryczałt, skala, podatek liniowy) z doradcą podatkowym.
- Ustal, czy i kiedy musisz być czynnym podatnikiem VAT.
- Terminowo dokonuj zgłoszeń – nawet jednodniowe opóźnienie może wywołać konsekwencje.
6. Brak zabezpieczenia interesów w relacjach z klientami i podwykonawcami
Popularna praktyka „pierwszy klient – działamy od razu” często oznacza pracę bez umowy, bez akceptacji warunków współpracy i bez zabezpieczeń płatności.
Ryzyko: Opóźnienia w płatnościach, reklamacje bez podstawy, brak możliwości dochodzenia roszczeń.
Rekomendacja:
- Zawsze zawieraj pisemną umowę – nawet prostą, podpisaną mailowo.
- Korzystaj z zaliczek, kar umownych, prawa zatrzymania i terminów z ustawą o terminach zapłaty w transakcjach handlowych.
Rozpoczęcie działalności gospodarczej to nie tylko przejaw przedsiębiorczej odwagi, lecz przede wszystkim decyzja o istotnym znaczeniu prawnym i organizacyjnym, obarczona określonym ryzykiem. Rolą profesjonalnego pełnomocnika nie jest wyłącznie reagowanie na sytuacje kryzysowe, lecz przede wszystkim zapewnienie solidnych podstaw prawnych dla bezpiecznego i zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstwa.
Jeżeli planują Państwo rozpoczęcie działalności – zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią. Oferujemy kompleksowe wsparcie prawne w zakresie wyboru optymalnej formy prowadzenia działalności, przygotowania niezbędnych dokumentów oraz skutecznego zabezpieczenia interesów już na etapie organizacyjnym, gdy koszt potencjalnych błędów jest relatywnie niski, a możliwości prewencyjnego działania – najszersze.
Jeśli potrzebujesz porady prawnej to zachęcamy do kontaktu z naszą kancelarią kontakt@radcaprawnygdansk.com.pl lub za pomocą formularza kontaktowego.
Uwaga
Powyższe informacje stanowią opis stanu prawnego na dzień publikacji i nie są poradą prawną w indywidualnej sprawie. Stan prawny od opublikowania artykułu może ulec zmianie. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie wpisu w celu rozwiązania problemów prawnych. W przypadku wątpliwości zapraszam do bezpośredniego kontaktu z kancelarią.