Zatrzymanie prawa jazdy: procedury i konsekwencje prawne (zmiany od 1 października 2023r.)
Zatrzymanie prawa jazdy w Polsce jest jedną z sankcji prawnych stosowanych w przypadku naruszeń przepisów ruchu drogowego. W niniejszym artykule omówimy procedury związane z zatrzymaniem prawa jazdy oraz jego konsekwencje prawne, a także zmiany jakie weszły w życie od 1 października 2023r.
Kiedy może dojść do zatrzymania prawa jazdy?
Zatrzymanie prawa jazdy może nastąpić w trakcie kontroli drogowej, gdy funkcjonariusz policji stwierdzi naruszenie przepisów ruchu drogowego. Zgodnie z art. 135 Prawo o ruchu drogowym, policjant zatrzyma wydane w kraju prawo jazdy za pokwitowaniem szczególnie w przypadku:
uzasadnionego podejrzenia, że kierujący pojazdem znajduje się w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu,
gdy upłynął termin ważności prawa jazdy,
przekroczenia przez kierującego pojazdem liczby 24 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego w okresie 5 lat od wydania skierowania na kurs reedukacyjny,
przekroczenia przez kierującego pojazdem w okresie 1 roku od dnia wydania po raz pierwszy prawa jazdy liczby 20 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego,
kierowaniu pojazdem z prędkością przekraczającą dopuszczalną o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym,
przewożeniu osób w liczbie przekraczającej liczbę miejsc określoną w dowodzie rejestracyjnym.
Ponadto policja może zatrzymać wydane w kraju prawo jazdy za pokwitowaniem w przypadku uzasadnionego podejrzenia, że kierowca popełnił przestępstwo lub wykroczenie, za które może być orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów.
Kiedy mamy do czynienia z jazdą po użyciu alkoholu a kiedy z jazdą w stanie nietrzeźwości?
Stan po użyciu alkoholu zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do:
- stężenia we krwi od 0,2‰ do 0,5‰ alkoholu albo
- obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm3.
Stan nietrzeźwości zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do:
- stężenia we krwi powyżej 0,5‰ alkoholu albo
- obecności w wydychanym powietrzu powyżej 0,25 mg alkoholu w 1 dm3.
Kary w przypadku jazdy po użyciu alkoholu i kary w przypadku jazdy w stanie nietrzeźwości – na jak długi okres zostaje zatrzymane prawo jazdy?
Prowadzenie pojazdu mechanicznego po użyciu alkoholu bądź środków o podobnym działaniu jest zagrożone karą aresztu (do 30 dni) albo grzywną nie niższą niż 2.500 zł, zakazem prowadzenia pojazdów od 6 miesięcy do 3 lat.
Od 1 października 2023 r. prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości zagrożone jest: karą pozbawienia wolności do lat 3. Sąd może także orzec zakaz prowadzenia pojazdów na okres nie krótszy niż 3 lata.
Takiej samej karze podlegają osoby, które uciekną z miejsca zdarzenia lub spożyją alkohol po zdarzeniu, ale przed przeprowadzeniem przez uprawniony organ badania w celu ustalenia stężenia alkoholu we krwi lub obecności środka odurzającego w ich organizmie.
Na stałe stracą prawo jazdy osoby, które po raz trzeci zostaną przyłapane na jeździe samochodem w stanie nietrzeźwości (recydywa). Dożywotnie zakaz prowadzenia pojazdów dotyczy także kierowców, którzy spowodowali wypadek, wskutek którego osoby w nim uczestniczące poniosły śmierć lub doznały ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.
Ponadto warto w tym miejscu zaznaczyć, iż od 1 października obowiązywać będzie kara od 5 do 16 lat więzienia dla pijanych sprawców wypadku ze skutkiem śmiertelnym i od 5 do aż 20 lat pozbawienia wolności w przypadku, kiedy poszkodowany dozna ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.
Od kiedy liczy się czas obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów?
Czas obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdu liczy się od dnia po zatrzymaniu prawa jazdy, a nie od daty zapadnięcia wyroku w sprawie.
Procedura zatrzymania prawa jazdy
Zatrzymanie wydanego w kraju prawa jazdy albo tymczasowego elektronicznego prawa jazdy następuje przez wprowadzenie informacji o zatrzymaniu do centralnej ewidencji kierowców niezwłocznie po stwierdzeniu wystąpienia ww. przesłanek z art. 135 Prawo o ruchu drogowym.
Następnie policja przekazuje informację o zatrzymaniu prawa jazdy albo tymczasowego elektronicznego prawa jazdy według właściwości:
sądowi uprawnionemu do rozpoznania sprawy o wykroczenie lub prokuratorowi – niezwłocznie, jednak nie później niż w terminie 7 dni od dnia zatrzymania prawa jazdy albo tymczasowego elektronicznego prawa jazdy – na piśmie utrwalonym w postaci papierowej albo elektronicznej,
staroście – niezwłocznie, jednak nie później niż w dniu zatrzymania prawa jazdy albo tymczasowego elektronicznego prawa jazdy.
Wówczas organy mają 14 dni na wydanie decyzji lub postanowienia w przedmiocie zatrzymanego prawo jazdy.
Osobie, której zatrzymano prawo jazdy, zawieszeniu ulegają uprawnienia do kierowania pojazdami. Osoby, których uprawnienia zostały zawieszone uznaje się za nieposiadające uprawnień do kierowania pojazdami w zakresie i w okresie, w których uprawnienia te są zawieszone.
Co zrobić, gdy doszło do odebrania prawa jazdy?
Na postanowienie o zatrzymaniu prawa jazdy służy zażalenie, które należy wnieść za pośrednictwem organu, który wydał decyzję. Termin na jego wniesienie wynosi 7 dni od dnia doręczenia postanowienia o zatrzymaniu prawa jazdy. Argumenty jakie można podnosić w takiej sytuacji to np. wadliwość działania urządzenia elektronicznego za którego pomocą przeprowadzany był pomiar stężenia alkoholu, błąd samego pomiaru czy np. warunki, w których pomiar został wykonany.
W przypadku gdy nie wydano postanowienia o zatrzymaniu prawa jazdy, postanowienie o zwrocie zatrzymanego prawa jazdy wydaje odpowiednio:
- prokurator, zawiadamiając o tym organ, który zatrzymał prawo jazdy,
sąd, przy czym w przypadku prawa jazdy wydanego w kraju o wydaniu postanowienia sąd zawiadamia organ, który wydał prawo jazdy.
Zakaz prowadzenia pojazdów
Zgodnie z art. 182 § 1 kodeksu karnego wykonawczego W razie orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów, sąd przesyła odpis wyroku odpowiedniemu organowi administracji rządowej lub samorządu terytorialnego właściwemu dla miejsca zamieszkania skazanego. Jeżeli skazany wykonuje zawodowo czynności związane z prowadzeniem pojazdów, o orzeczeniu sąd zawiadamia ponadto bezzwłocznie pracodawcę, u którego skazany jest zatrudniony.
Kiedy dochodzi do zwrotu prawa jazdy?
Zwrot zatrzymanego prawa jazdy następuje po ustaniu przyczyny zatrzymania.
Jeżeli od dnia zatrzymania prawa jazdy upłynął okres przekraczający rok, warunkiem zwrotu prawa jazdy jest uzyskanie pozytywnego wyniku kontrolnego sprawdzenia kwalifikacji (egzamin teoretyczny i praktyczny).
W przypadku, gdy prawo jazdy zostało zatrzymane na okres krótszy niż rok, należy złożyć wniosek do starostwa i uzyskaj zaświadczenie od lekarza o braku przeciwwskazań do prowadzenia pojazdów.
Zwrot zatrzymanego prawa jazdy wydanego w kraju następuje przez wprowadzenie informacji o zwrocie do centralnej ewidencji kierowców.
Konfiskata samochodów nietrzeźwym kierowcom
Dnia 14 marca 2024 roku wejdą w życie przepisy pozwalające na konfiskatę samochodu, w przypadku gdy:
- kierowca miał we krwi przynajmniej 1,5 promila alkoholu,
- nietrzeźwy kierowca, który miał powyżej 1 promila alkoholu i spowodował wypadek.
Przy mniejszych stężenia, czyli od 0,5 do 1 promila o przepadku pojazdu będzie decydował sąd. W sytuacji, gdy pijany kierowca jechał nie swoim samochodem, to orzekany będzie przepadek równowartości auta sprzed wypadku.
W przypadku kierowców zawodowych, sąd orzeknie nawiązkę w wysokości co najmniej 5.000 złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.
Jeśli potrzebujesz porady prawnej w swojej sprawie to zapraszamy do kontaktu z kancelarią kontakt@radcaprawnygdansk.com.pl lub za pomocą formularza kontaktowego.
Uwaga:
Powyższe informacje stanowią opis stanu prawnego na dzień publikacji i nie są poradą prawną w indywidualnej sprawie. Stan prawny od opublikowania artykułu może ulec zmianie. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie wpisu w celu rozwiązania problemów prawnych. W przypadku wątpliwości zapraszam do bezpośredniego kontaktu z kancelarią.